● دیگ (Boiler):
دیگ یکی از اصلی ترین دستگاههای سیستم حرارت مرکزی با آب گرم است.
دیگ محلی است که در آن آب و آتش تبادل گرمایی انجام داده و آبگرم مورد نیاز سیستم در آن آماده می شود.
دیگها از نظر جنس بر دو نوع هستند:
الف) دیگ چدنی (Cast-Iron Boiler):
دیگ های چدنی از قطعاتی به نام پره تشکیل شده اند که می توان آنها را جداگانه به محل موتورخانه حمل نموده و در آنجا توسط یک وسیله ی ارتباطی
به نام مغزی یا بوشن روی هم جمع و آب بندی کرد.
هر دیگ چدنی دارای پره ی جلو، عقب و تعدادی پره ی مشابه بین این دو پره می باشد که با کم و زیاد کردن این پره ها می توان قدرت حرارتی دیگ را کاهش یا افزایش داد.
این دیگ ها معمولاً برای تحمل فشاری تا ۵ اتمسفر با قدرت های گوناگون حداکثر تا ۲۵۰۰۰۰۰ بی تی یو بر ساعت ساخته می شوند.
از این دیگ ها می توان برای سیستم های حرارت مرکزی با آبگرم، آب داغ و بخار فشار ضعیف استفاده نمود.
ب) دیگ فولادی (Steel Boiler): شکل ظاهری این دیگ ها یک مخزن استوانه ای افقی یا عمودی است که یک تکه بوده و از آلیاژ فولاد ساخته می شوند.
این دیگ ها از نظر ساختار در دو نوع ساخته می شوند:
۱٫دیگ فولادی با لوله های آتش (Fire Tube Boiler): در این دیگ آتش حاصل از احتراق سوخت از میان لوله هایی که توسط آب در گردش احاطه شده، عبور می نمایند.
این دیگ ها برای حداکثر فشار ۲۵۰ پوند بر اینچ مربع و تولید بخار حداکثر تا ۲۰۰۰۰ پوند بر ساعت ساخته شده است.
معمولاً این دیگ ها بصورت افقی قرار می گیرند.
۲٫دیگ فولادی با لوله های آب (Water Tube Boiler):
در این دیگ، بر عکس نوع اول، آب در لوله ها گردش نموده و آتش بر لوله ها محیط است.
این دیگ ها هم حداکثر فشاری معادل ۹۰۰ پوند بر اینچ مربع را تحمل می نماید و معمولاً به صورت عمودی روی زمین قرار می گیرند.
قسمت های اصلی دیگ های فولادی عبارتند از:
بدنه، لوله ها، صفحات نگهدارنده ی لوله ها، کوره، اتصالات لوله ای رفت و برگشت ، شیر تخلیه و اطمینان، محفظه های دود، اتصال دودکش، پوشش و شاسی.
مزایای دیگ های چدنی نسبت به دیگ های فولادی:
۱٫دیگ های فولادی ظرفیت محدودی دارند و حمل و نقل آنها نسبت به دیگ های چدنی بسیار مشکل است.
۲٫دیگ های فولادی تحت تاثیر رطوبت هوا، ظرف چند سال زنگ می زنند، اما در دیگ های چدنی چنین مشکلی وجود ندارد.
۳٫دیگ های فولادی بیشتر در سیستم های حرارت مرکزی با آب داغ یا بخار فشار قوی مورد استفاده قرار می گیرند، اما دیگ های چدنی در اغلب سیستم های حرارت مرکزی استفاده می شود.
۴٫در صورت شکستن پره های چدنی، می توان آنها را جایگزین نمود و نیازی به تعویض تمامی دیگ نیست. همین عوامل باعث می شود که در شرایط مساوی دیگ های چدنی بر دیگ های فولادی مقدم باشند.
